رایج‌ترین گونه های فیروزه که نسبتاً در اضافه متن ها زمان اسلامی (تا انتها زمان قاجار) از آن ها ذکر شده شده‌است، به ترتیب اهمیت و کیفیت تقسیم‌بندی گردیده‌اند. جدولی از رایج‌ترین اشکال فیروزه و خصوصیت‌های آن‌ها جدول اسامی بعضی از اشکال فیروزه به فعالیت رفته در کتاب با خبر الشمس، در زمانه تازه نیز رایج میباشد، در شرایطی که در نوشته‌ی علمی فیروزه و فیروزه تراشی در خراسان، آمده میباشد: گونه های فیروزه عبارتند از: عجمی، عجمی نیم‌رنگ، عربی، توفال، توفال نیم‌رنگ، توفال سپید، چغاله، شجری، چال یا این که قابل انعطاف، شکوفه، درشت... این اسامی هنوز دربین سوداگران فیروزه و فیروزه تراش‌ها و جواهر فروش‌ها معمول میباشد.
در متن‌ها عصرٔ اسلامی همینطور به تفاوت‌ها و برتری فیروزه نیشابور اشاره شده‌است: در هر معدنی که فیروزه باشد، معادن آن را اسم گذارده‌اند که حکاکان و جوهریان هر فیروزه که ببینند در هم اکنون بدانند که از کدام معدن هست و به واسطه معرفت، شایسته ترین و بدترین را مشخص و معلوم نمایند و هر چه از فیروزه‌های نیشابوری به نهایت صلابت بود، هیچ گاه رنگ آن تباه نشودو فیروزهٔ غیر نیشابوری را چندان اعتباری وجود ندارد به واسطهٔ آنکه اقسام دیگر، رخوالترکیب‌اند و لطافت و صفای زیاده ندارند و رنگ ایشان مانند حُسن مُزَلَّفان، سریع الزوال می باشد و فیروزهٔ نیشابور صلب البنیه، لطیف صافیست که رنگ وی تغییر تحول نپذیرد.
آنچه از معدن کرمان و شیراز به هم می رسد مایل به سفیدی میباشد که شبانکی و شیربوم می‌نامند و فیروزهٔ کرمان به سبب ساز رخاوت و تخلخل به زودی با وصال چربی، عرق و... فاسد و بدرنگ میگردد و نزدیک سیاوک (قصبه ای نزدیک کرمان) محلی میباشد که فیروزه نتیجه ها میشود اما فیروزهٔ آن معدن به باعث نرمی و زردفامی ارزش ندارد. در نزهت القلوب نیز آمده هست: فیروزه، معدنش بسیار میباشد و بهترینش معادن نیشابور بود به نیکویی جوهر و یه خرده زحمت... معدن به ولایت کرمان فیروزهٔ تازه نارسیده میدهد و به این سبب ساز زیادتی ارزش ندارد.
در جواهرنامه دراین مورد مندرج میباشد: معدن نیشابور که از قدیم الایام فیروزهٔ قیمتی که بانکٔ پاد شاه را سزاوار باشد از آن معدن نتایج میگردد... در اطراف کرمان، قصبه ای میباشد ساناوک اسم و نزدیک آن محلی می باشد که فیروزه نتیجه ها می گردد و ولی فیروزهٔ آن معدن از سبب ساز نرمی ارزش ندارد و معدن که درین پنجاه سال پیدا گردیده کوهیست نزدیک زنجان که فیروزهٔ تازه از آن معدن نتیجه ها میشود البته سنگ آن از نهایت نرمی، زود قابل انعطاف می شود، دگر آنکه زیرا نتایج معدن بسیار هست قیمتی ندارد. کلاً، در مقایسهٔ فیروزهٔ معادن متفاوت، فیروزهٔ نیشابور را شایسته ترین گونه فیروزه می داند‌اند.